Kamerdyner, odc. 1

Kaszuby, rok 1900. W Kłaninie na świat przychodzi Mateusz, który jest nieślubnym synem junkra Hermana von Kraussa i pokojówki Łucji Kroll. Matka chłopca umiera przy porodzie, a jego rodzicami chrzestnymi zostają miejscowy działacz Bazyli Miotke oraz jego żona Urszula. Gerda, żona Hermana, wbrew jego woli postanawia wziąć Mateusza do pałacu i tam go wychować. Do domu Łucji wprowadza się zaś Niemiec Paul Junge. Mateusz dorasta razem z dziećmi Gerdy i Hermana, Maritą oraz Kurtem. Pewnego razu podczas zajęć z fortepianu okazuje się, że jest uzdolniony muzycznie. Lekcji udziela zagorzały germanofil Peter Schmidt i na wniosek Hermana edukacja Mateusza zostaje przerwana. Chłopiec dzieli swój czas na życie pałacowe oraz wiejskie. Przy okazji przygląda się propolskiej wywrotowej działalności Bazylego. Niebawem Herman postanawia, że Marita i Kurt będą kontynuować naukę w Berlinie, a Mateusz w brodnickim gimnazjum.